الزامات ایزو ۴۵۰۰۱

هدف از پیاده سازی ایزو ۴۵۰۰۱

ایزو ۴۵۰۰۱ استاندارد بین‌المللی برای سیستم‌های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی است که به سازمان‌ها کمک می‌کند تا خطرات و ریسک‌های مربوط به سلامت و ایمنی کارگران را شناسایی، کنترل و در بهترین حالت ممکن کاهش دهند. در این مقاله، قصد داریم به مفهوم ایزو 45001 چیست، الزامات، اهداف و کاربرد این استاندارد بپردازیم. پس در ادامه این مقاله با ما همراه باشید.

کاربرد ایزو ۴۵۰۰۱ چیست

همانطور که گفته شد ایزو ۴۵۰۰۱ یک استاندارد بین‌المللی برای سیستم‌های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی است که در سال 2018 توسط سازمان جهانی استانداردسازی (ISO) منتشر شد و در دسترس سازمان ها و شرکت ها برای الگوبرداری قرار داده شد.. این استاندارد الزامات و راهنمایی‌هایی را برای سازمان‌ها ارائه می‌دهد تا بتوانند محیط‌های کاری خود را ایمن و سالم نگه دارند و از آسیب‌ها و بیماری‌های ناشی از کار برای نیروی انسانی خود جلوگیری کنند.

بنابراین مزایای استفاده از ایزو 45001 را برای سازمان ها می توان اینگونه توصیف کرد:

• کاهش خطرات و حوادث شغلی و هزینه‌های ناشی از آن
• بهبود عملکرد و رضایت کارکنان و ذینفعان
• تسهیل همکاری با سایر سازمان‌ها و مقامات نظارتی
• تطابق با الزامات قانونی و سایر الزامات
• افزایش توانایی رقابت در بازار

این استاندارد جایگزین استاندارد OHSAS 18001 شده است که قبلاً برای مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی مورد استفاده قرار می گرفت. همچنین ایزو 45001 با سایر استانداردهای ISO مانند ISO 9001 (کیفیت) و ISO 14001 (محیط زیست) همخوانی دارد و می‌توان آن‌ها را به صورت یکپارچه پیاده‌سازی در فرایندهای مرتبط با نیروی کاری پیاده سازی نمود. همچنین،

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ را می‌توان به چهار دسته اصلی تقسیم کرد: الزامات عمومی، الزامات رهبری، الزامات پشتیبانی و الزامات عملیاتی. برای پیاده سازی این استاندارد باید هر یک از الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ به خوبی درک شده و در فرایندهای سازمان پیاده سازی شوند. در ادامه به شرح هریک از این الزامات خواهیم پرداخت.

الزامات عمومی

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ عمومی شامل بندهای ۱ تا ۳ استاندارد هستند که مقدمه، زمینه و دامنه سازمان را تعریف می‌کنند. در این بخش، سازمان باید:

• هدف و نحوه استفاده از استاندارد را فهمیده و از آن تبعیت کند.
• زمینه فعالیت خود را با توجه به نیروهای خارجی و داخلی، ذینفعان و ناظران ، قابلیت‌ها و محدودیت‌های خود تعریف کند.
• دامنه سیستم مدیریت خود را با تعیین فعالیت‌ها، فرایندها، محصولات و خدمات مربوط به ایمنی و بهداشت شغلی مشخص کند.

الزامات رهبری

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ رهبری شامل بندهای ۴ تا ۶ استاندارد هستند که خط‌مشی، نقش‌ها و مسئولیت‌ها، برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری سازمان را مشخص می‌کنند. در این بخش، هر سازمان باید:

• خط‌مشی اساسی خود را در زمینه سلامت و ایمنی شغلی تعریف، اجرا، بازبینی کند و بهبود بخشد.
• نقش‌ها و مسئولیت‌های روشن و مناسب را برای همکاران، پرسنل، حسابرسان، طرف‌های ثالث و ذینفعان تعیین نماید.
• ریسک‌ها و فرصت‌های مربوط به سلامت و ایمنی شغلی را شناسایی، ارزیابی و کنترل کند.
• هدف‌ها و برنامه‌های عملیاتی را برای بهبود عملکرد سلامت و ایمنی شغلی تعیین، پیاده‌سازی، پایش و ارزیابی نماید.

الزامات پشتیبانی

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ پشتیبانی شامل بندهای ۷ تا ۹ استاندارد هستند که منابع، اطلاعات، آموزش، ارتباط، مشارکت و بازخورد سازمان را مورد بررسی قرار می‌دهند. در این بخش نیز، هر سازمان لازم است:

• منابع مادی و انسانی لازم برای پشتیبانی از سیستم مدیریت را فراهم کند.
• اطلاعات مستند، دقیق، به‌روز و قابل دسترس در مورد سلامت و ایمنی شغلی را ذخیره، انتقال، بازبینی و حفظ کند.
• آگاهی، شایستگی و آموزش لازم را برای همکاران، پرسنل و طرف‌های ثالث در زمینه سلامت و ایمنی شغلی فراهم نماید.
• ارتباط داخلی و خارجی را در مورد خط‌مشی، اهداف، عملکرد و بهبود سلامت و ایمنی شغلی ایجاد کند.
• مشارکت و مشورت کارگران و نمایندگان آن‌ها را در تصمیم‌گیری‌های مربوط به سلامت و ایمنی شغلی تشویق و تسهیل نماید.
• بازخورد مثبت و منفی را در مورد عملکرد سلامت و ایمنی شغلی در نظر بگیرید و به صورت مناسب پاسخ گو باشد.

الزامات عملیاتی

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ عملیاتی شامل بندهای ۱۰ تا ۱۲ استاندارد هستند که فعالیت‌های عملکرد سازمان را در جهت جلوگیری از خطرات و رسیدگی به رویدادهای نامطلوب مورد نظارت قرار می دهند. نهایتا در این بخش سازمان لازم است:

• فرآیندهای عملکرد خود را با توجه به خط‌مشی، اهداف، ریسک‌ها و فرصت‌های سلامت و ایمنی شغلی طراحی، اجرا، کنترل کند و بهبود ببخشد.
• اقدامات پیشگیرانه و واکنشی را برای جلوگیری از بروز یا تکرار رویدادهای نامطلوب مانند انواع حوادث، حوادث قریب الوقوع، بیماری‌های شغلی و شرایط خطرناک انجام دهد.
• بازبینی و ارزیابی عملکرد سلامت و ایمنی شغلی را با استفاده از شاخص‌های کمّی و کیفی، حسابرسی داخلی و خارجی، بازبینی توسط مدیریت و گزارش‌دهی منظم انجام دهد.
• بهبود مستمر سلامت و ایمنی شغلی را با تصحیح نقص‌ها، پاسخگویی به نظرات ذینفعان، پذیرش تغییرات و چالش‌های جدید و گسترش فرهنگ سلامت و ایمنی شغلی در سطح سازمان در برنامه کاری خود داشته باشد.

نتیجه‌گیری

الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ اصلی را می توان در چهار دسته عمومی، رهبری، پشتیبانی و عملیات دسته بندی نمود. هدف از پیاده‌سازی این استاندارد کاهش خطرات و بهبود عملکرد سلامت و ایمنی شغلی در سازمان‌ها است. کاربرد الزامات ایزو ۴۵۰۰۱ متناسب با نوع، اندازه، فعالیت و محیط سازمان متفاوت است. بنابراین برای درک بهتر الزامات این استاندارد، پیشنهاد می شود منابع مختلف در دسترس را مطالعه نموده و یا برای مشورت با کارشناسان مشاور و متخصص ما در نوین سرت در ارتباط باشید.